کتاب‌ها، از دیرباز تا کنون جز بهترین همراهان انسان‌ها بوده‌اند. کشورهای مختلف با زبان‌های متفاوت خود، دارای کتاب‌های ارزشمند و مفیدی در زمینه‌های مختلف هستند که ممکن است مناسب برای هر شخص با هر زبان و ملیتی باشد. تفاوت زبان نمی‌تواند دلیل خوبی برای از دست دادن فرصت خواندن کتاب‌های مفید کشورهای دیگر باشد؛ لذا ترجمه کتاب راه‌حل خوبی برای حل این مشکل میباشد.
مترجمین کتاب، کتاب‌ها را به گونه‌ای ترجمه کرده و در دسترس مردم قرار می‌دهند که خوانندگان از خواندن آن‌ها به اندازه کتاب‌های بومی کشور خودشان لذت ببرند. امروزه عموم مردم به زبان انگلیسی مسلط هستند و ممکن است به دلیل علاقه و یا تقویت رزومه کاری خود، به دنبال ترجمه کتاب باشند. اگر شما نیز جز افرادی هستید که سوال “چگونه کتاب ترجمه کنیم؟” ذهنتان را به خود مشغول کرده، با ما همراه باشید.
چطور کتاب ترجمه کنیم؟
در ابتدا برای پاسخ به سوال “چگونه کتاب ترجمه کنیم؟” باید بگوییم؛ برخورداری از یک سطح خوب از دانش انگلیسی، مهم‌ترین شرط لازم برای چاپ کتاب است. اما این مسئله به تنهایی کافی نخواهد بود. یک مترجم خوب، باید با اصول و فنون ترجمه کتاب آشنایی کامل داشته باشد. بنابراین در ادامه مطلب قصد داریم به طورکلی قواعد ترجمه را بیان و تمامی مراحل ترجمه‌ی کتاب را به طور کامل پاسخ دهیم.
گام صفر: انتخاب کتاب
گاهی به درخواست فرد دیگری دست به ترجمه کتاب می‌زنید در این صورت این مرحله حذف شده و باید به سراغ گام اول بروید اما در غیر این صورت نیاز است چند نکته را برای انتخاب کتاب در نظر بگیرید:
- بهتر است کتابی را انتخاب کنید که قبلا توسط شخص دیگری ترجمه نشده باشد. بدین منظور میتوانید در سایت کتابخانه ملی یا سایت فیپا کتاب موردنظر خود و ترجمه آن را جست‌وجو کنید. اگر در این دو سایت چیزی پیدا نکردید؛ بدین معناست که این کتاب هنوز ترجمه نشده و میتوانید آن را ترجمه کنید.
- درباره کتابی که برای ترجمه انتخاب می‌کنید بهتر است اطلاعات کلی نظیر موضوع کتاب و متن آن داشته باشید تا بتوانید تشخیص دهید که ترجمه آن در حد توانایی و سواد شما هست یا خیر؟
- هدف خود را از ترجمه کتاب مشخص کنید. آیا می‌خواهید فروش بالایی داشته باشید؟ آیا قصد اشتراک‌گذاری مطالب مفید و ارزنده کتاب با هم‌وطنان خود را دارید؟ آیا می‌خواهید رزومه کاری خود را بهتر کنید؟ دانستن این موارد نیز به شما کمک زیادی در انتخاب کتاب خواهد کرد.
گام اول: تعیین زمان‌بندی ترجمه
یکی از مسائلی که ناشران، نسبت به آن بسیار حساس هستند؛ تحویل به موقع کتاب است. بنابراین گام اول در ترجمه کتاب، در نظر گرفتن یک بازه زمانی منطقی برای تکمیل کتاب موردنظر میباشد. این بازه زمانی را باید به ناشر خود اعلام کرده و در صورت عدم موافقت، اصلا کار ترجمه آن کتاب را قبول نکنید. زیرا انجام ندادن کار به مراتب بهتر از دیرتر از موعد تحویل دادن آن و از دست دادن اعتبار شما نزد ناشر است.
گام دوم: گرفتن مجوز از نویسنده یا ناشر اصلی کتاب
مرحله دوم اخذ مجوز از نویسنده برای ترجمه کتاب وی میباشد. به راحتی میتوانید اطلاعات نویسنده مورد نظر را در گوگل پیدا کرده و به آن ایمیل بزنید و با آن وارد مذاکره شوید و در نهایت اگر هر دو شما با یکدیگر به توافق رسیدید میتوانید ترجمه کتاب را شروع کنید. البته پیشنهاد می‌شود از طریق انتشارات با نویسنده یا ناشر اصلی وارد مذاکره شوید؛ در این صورت احتمال موفقیت شما بیشتر خواهد شد.
گام سوم: ترجمه کتاب
اولین نکته‌ای که لازم است در مورد ترجمه کتاب رعایت کنید؛ این است که متن‌ها را به زبان ساده و روان ترجمه کنید. ترجمه مطالب به صورت تحت‌الفظی کیفیت کار شما را پایین می‌آورد. نکته قابل توجه بعدی این است که لحن نویسنده را حفظ کرده و تغییر زیادی در مطالب آن ایجاد نکنید. برای مثال جملاتی را به متن اضافه یا از آن کم نکنید؛ اما میتوانید برای قابل فهم‌تر شدن برخی بندها آن‌ها را به میزان 5 درصد تغییر دهید.
گام چهارم: ویراستاری کتاب
می‌توان گفت ویراستاری کتاب یکی از مهم‌ترین بخش‌های ترجمه‌ی کتاب است. در واقع ویراستاری کتاب سبب جذاب و دلنشین‌تر شدن متن و محتوای آن خواهد شد و تمایل خواننده را برای خواندن آن بیشتر می‌کند. این مهارت مهم هم نیاز به دانش و تخصص زیاد و هم نیاز به تجربه کافی دارد. لذا لازم است از یک شخص با مهارت و تجربه کافی برای این بخش کمک بگیرید.
گام پنجم: صفحه‌آرایی و طراحی جلد
یک طرح جلد خوب می‌تواند در فروش کتاب بسیار موثر باشد؛ لذا انجام آن نیاز به مهارت کافی دارد. شما میتوانید با نرم‌افزارهایی از جمله این‌دیزاین و یا فوتوشاپ کار طراحی جلد را انجام دهید اما برای گرفتن نتیجه‌ای مطلوب و رضایت‌بخش، پیشنهاد می‌شود این کار را به شخصی بامهارت و تجربه در این زمینه بسپارید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد طراحی جلد در فروغ سیمرغ کلیک کنید.
گام ششم: اخذ مجوز ارشاد، شابک و فیپا
شابک
شابک مخفف کلمه شماره استاندارد بین‌المللی کتاب میباشد. در واقع شابک یک کد 13 رقمی است که برای هرکتاب از طرف اداره شابک صادر می‌شود. این کد برای کتاب ثابت می‌‌ماند و با تجدید چاپ تغییری نمی‌کند. خوب است بدانید پس از چاپ باید 5 جلد از کتاب خود را به این اداره تحویل دهید.
فیپا
کلمه فیپا مخفف فهرست‌نویسی میباشد و شامل اطلاعاتی است که پشت عنوان کتاب، نوشته می‌شود. برای صدور فیپا، از اداره کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی لازم است شابک، پرینت کتاب، فایل سی‌دی کتاب، فرم درخواست فهرست‌نویسی به این دو مرکز تحویل داده شود.
مجوز ارشاد
در این مرحله شابک، فیپا، طرح جلد، پرینت کتاب و فایل سی‌دی کتاب باید برای دریافت مجوز، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرستاده شود. پس از آن وزارت ارشاد، متن را بررسی کرده و ممکن است از شما بخواهد تغییراتی را روی آن اعمال کنید؛ در غیر این صورت مجوز چاپ صادر می‌شود. پس از چاپ کتاب نیز نویسنده باید 4 جلد از آن را برای گرفتن تاییدیه به وزارت ارشاد ارسال نماید.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره اخذ مجوز چاپ کتاب
گام هفتم: چاپ کتاب
پس از پشت سرگذاشتن تمامی مراحل گفته شده در بالا نوبت به آخرین مرحله یعنی چاپ کتاب می‌رسد. چاپ کتاب به دو صورت چاپ دیجیتال و چاپ آفست انجام می‌شود که با توجه به نیاز و هدف نویسنده انتخاب می‌شود. معمولا برای چاپ کتاب‌ها بیشتر از 1000 جلد، از چاپ آفست استفاده می‌شود که علاوه بر کیفیت بالاتر از قیمت پایین‌تری نسبت به چاپ دیجیتال برخوردار میباشد. در چاپ دیجیتال محدودیتی برای تعداد چاپ کتاب ندارید و حتی میتوانید به تعداد انگشت‌شمار، کتاب خود را به چاپ برسانید.
جمع بندی
اگر به زبان انگلیسی یا هر زبان خارجی دیگر، مسلط هستید و به نوشتن نیز علاقه‌مندید، ترجمه‌ی کتاب می‌تواند یک فعالیت و حتی شغل مناسب، برایتان باشد. در این مقاله، مراحل کلی ترجمه کتاب را برای شما همراهان گرامی بررسی کرده و سعی کردیم پیشنهادات مفیدی به شما عزیزان ارائه دهیم توضیح دهیم که چگونه کتاب ترجمه کنیم؟ امیدواریم اگر قصد فعالیت در این مسیر را دارید، تلاش خود را به کار گیرید و به سرعت نام شما را بر روی جلد کتاب‌های پر تیراژ، ببینیم.
با پر کردن فرم زیر میتوانید به طور آنلاین هزینه تقریبی چاپ کتاب را تخمین زده و در صورت تمایل با انتشارات فروغ سیمرغ ارتباط برقرار کنید.
