اگر در حوزه کتاب و نویسندگی حتی کمی سررشته داشته باشید، قطعاً اصطلاح قطع کتاب را شنیده اید و شاید برای شما نیز مانند بسیاری از افراد سوال شده باشد که قطع کتاب چیست؟ در این مطلب از فروغ سیمرغ قصد داریم شما را مفهوم و انواع قطع کتاب آشنا کنیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.
قطع کتاب چیست؟
به اندازه طول و عرض کتاب یا درازا و پهنای کتاب قطع کتاب گفته می شود. اندازه های مختلفی برای سهولت در استفاده از انواع کتاب متناسب با کاربرد آن وجود دارد. قطع کتاب یکی از مهم ترین فاکتورها در چاپ کتاب می باشد؛ زیرا برای مثال اگر قطع کتاب کوچک باشد باعث دشواری در خواندن آن و کاهش جذابیت می شود و یا اگر قطع کتاب بیش از اندازه بزرگ باشد، باعث افزایش دورریز کاغذ و افزایش هزینه خواهد شد. از میان انواع کتاب، قطع وزیری، جیبی، رحلی و رقعی از پر استفاده ترین قطع ها یا همان سایزهای چاپ کتاب می باشند.
انواع قطع کتاب
همان طور که گفته شد قطع کتاب باید متناسب با نوع کتاب و کاربرد آن باشد. در ادامه انواع قطع کتاب را همراه با کاربرد آن ها به صورت مختصر بیان می کنیم.
اندازه رقعی چقدر است؟
قطع رقعی یکی از اندازه‌های استاندارد کتاب‌ها و اسناد رسمی در بسیاری از کشورها است که برای کتاب‌هایی با محتوای عمومی و داستانی استفاده می‌شود.
در قطع یا سایز رقعی، استاندارد ۲۱×۱۴ سانتی متر است. درواقع کتاب هایی که از اندازه معمولی کوچک تر هستند و کاربرد آن اغلب در کتاب های داستان، رمان و کتاب شعر می باشد.
قطع وزیری چیست؟
قطع وزیری یکی از اندازه‌های استاندارد کتاب‌ها و اسناد رسمی در بسیاری از کشورها است که برای کتاب‌هایی با محتوای علمی و تخصصی استفاده می‌شود. این اندازه در بسیاری از کشورها از جمله ایران، بریتانیا، استرالیا و نیوزیلند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در قطع وزیری استاندارد ۲۴×۱۷ سانتی متر می باشد و اغلب برای انواع کتاب های مدارس و دانشگاهی و علمی و کمک درسی کاربرد دارد. اکثر کتاب هایی که عموم مردم با آن ها سروکار دارند از این قطع می باشند.
قطع تیموری یا سلطانی
در قطع تیموری سایز استاندارد ۴۰×۳۰ سانتی متر است و اغلب برای کتاب های نفیس استفاده می شود.
قطع جیبی
در قطع جیبی کوچک سایز استاندارد حدود ۱۰×۱۴ سانتی متر و قطع جیبی بزرگ حدود ۱۶.۵×۱۱.۵ می باشد و با توجه به موضوع و محتوای کتاب می تواند سایز آن متفاوت باشد و در دفاتر و کتاب های یادداشت کاربرد دارد.
قطع کتاب رحلی یعنی چه؟
قطع کتاب رحلی یکی دیگر از اندازه‌های استاندارد کتاب‌ها است که برای کتاب‌هایی با محتوای عمومی و داستانی استفاده می‌شود. این اندازه در بسیاری از کشورها از جمله ایران، فرانسه، آلمان و اسپانیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قطع رحلی در سه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ وجود دارد. سایز رحلی کوچک حدود ۴۲×۲۷ سانتی متر، بزرگ حدود ۶۰×۳۰ سانتی متر و متوسط حدود ۵۰×۳۰ سانتی متر است. به اندازه بزرگ این قطع، مدیران نیز می گویند. از قطع رحلی بزرگ اغلب برای کتاب های قرآن، شعر، حافظ، کتاب درسی و کمک درسی و … استفاده می شود. این اندازه به دلیل نسبتی متوسط بین حجم متن و قابلیت حمل و نقل آسان، برای کتاب‌هایی با محتوای عمومی و داستانی مناسب است.
قطع خشتی
قطع خشتی در دو اندازه کوچک حدود ۱۵×۱۵ و بزرگ حدود ۲۱×۲۱ سانتی با طول و عرض مساوی می باشد. در واقع هر اندازه ای که به صورت مربع باشد، رقع خشتی محسوب می شود و اغلب در کتاب های کودکان، هنری و طراحی کاتالوگ کاربرد دارد.
قطع پالتویی چگونه است؟
قطع پالتویی یا همان قطع بزرگ، یکی از اندازه‌های استاندارد کتاب‌ها و مجلات بزرگ است که برای نمایش بزرگترین تصاویر و محتواها به کار می‌رود.
حدود استاندارد در قطع یا سایز پالتویی ۲۱×۱۱.۵ می باشد. در قطع پالتویی مطالب بلند و دارای عرض کم نوشته می شوند. قطع پالتویی و قطع جیبی دارای شباهت هایی می باشند که در آن ها فاصله خطوط کم و همراه با قلم ریزتر می باشد. کتاب هایی با محتوای کم حجم و وزن سبک مثل تقویم و سررسید را می توان جز این دسته از انواع قطع کتاب نام برد.
قطع جانمازی
سایز استاندارد در قطع جانمازی ۱۲×۷ می باشد و به طور معمول برای کتاب های ادعیه کوچک در داخل سجاده ها و کتاب های قرآن استفاده می شود.
قطع حمایلی
قطع حمایلی
در قطع یا سایز حمایلی حدود استاندارد ۱۲×۶ سانتی متر است.
قطع نیم ربعی
سایز یا قطع استاندارد آن حدود ۱۸×۱۰ یا ۱۷×۹ سانتی متر می باشد.
قطع نیم وزیری
در قطع نیم وزیری حدود استاندارد ۱۷×۱۲ یا ۱۲×۱۷ سانتی متر می باشد.
قطع بیامنی
قطع بیامنی در دو سایز بیامنی کوچک ۲۲×۲۹ سانتی متر و قطع بیامنی بزرگ حدود ۲۴×۳۴ سانتی متر است.
قطع نیم ورقی
از انواع دیگر قطع کتاب می توان به قطع نیم ورقی آن اشاره نمود که حدود استاندارد در آن ۳۴×۲۲ می باشد.
قطع نیم رقعی
در قطع یا سایز نیم رقعی حدود استاندارد ۱۰.۵×۱۴.۸ سانتی متر می باشد.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم که به تمامی سوالات شما عزیزان در مورد انواع قطع کتاب پاسخ دهیم و به طور واضح بیان کنیم که «قطع کتاب چیست و چه کاربردی دارد؟».
هر کدام از قطع های کتاب برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می گیرند و هدف از تعیین این استاندارد ها جلب رضایت مخاطب و بهینه سازی پروژه چاپ کتاب می باشد. اگر پس از خواندن این مطلب همچنان در مورد انواع قطع کتاب دچار ابهام هستید، می توانید در بخش نظرات سوالات خود را مطرح کنید تا کارشناسان فروغ سیمرغ در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
هم چنین برای دریافت مشاوره و چاپ کتاب می توانید با کارشناسان فروغ سیمرغ تماس بگیرید.
